Ποιοι είμαστε

Αθήνα, Greece
Το Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity (Generation 2.0 RED) είναι μια οργάνωση νέων μεταναστευτικής και ελληνικής καταγωγής. Μια οργάνωση η οποία αντιπροσωπεύει τη Νέα Γενιά Ελλήνων Πολιτών, άτομα δηλαδή με διαφορετικές καταγωγές που γεννήθηκαν ή/και μεγάλωσαν στην Ελλάδα. Το Generation 2.0 RED συνδυάζει την κοινωνική δράση με την έρευνα, με στόχο την προώθηση των δικαιωμάτων, της ισότητας και της ετερότητας και την καταπολέμηση του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και των διακρίσεων. Ως οργάνωση διαθέτουμε εμπειρία στην κοινωνική δράση, στη κοινωνιολογική και νομική έρευνα, στη διαχείριση προγραμμάτων και στη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων. Συμμετέχουμε και συνεργαζόμαστε με τα μεγαλύτερα δίκτυα ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Ευρώπης. Το Generation 2.0 RED επιθυμεί να συνεισφέρει στην ενδυνάμωση της Νέας Γενιάς Ελλήνων Πολιτών και στην δημιουργία μιας πιο ανοιχτής και πολυπολιτισμικής ελληνικής κοινωνίας, κάτι που αποδεικνύεται και από την ίδια τη σύνθεση της οργάνωσης.

Τρίτη 16 Απριλίου 2013

Η Ρητορική του Μίσους


Πολλές φορές και ψάχνοντας πράγματα που με ενδιαφέρουν στο Διαδίκτυο, βλέπω ότι πιο ενδιαφέρον έχουν τα σχόλια, που συνοδεύουν τα άρθρα ή την γνώμη του συγγραφέα. Επίσης παρατηρώ ότι όσο περισσότερα σχόλια διαβάζω τόσο και πιο πολύ ξεχνάω το αρχικό κείμενο, που στο κάτω κάτω ήταν και η αφορμή για να τα κοιτάξω.

Το ίδιο έπαθα πολύ πρόσφατα όταν διαβάζοντας για κάποια εκδήλωση, που θα γινόταν και αφορούσε την ιθαγένεια των παιδιών δεύτερης γενιάς μεταναστών. Στα σχόλια που συνόδευε το κείμενο αν υπήρχαν 1-2 θετικά είναι ζήτημα. Στην συνέχεια ακολουθούσαν το ένα μετά το άλλο σχόλια απίστευτα επιθετικά, προσβλητικά, ρατσιστικά, σχόλια μίσους. Σχόλια χωρίς επιχειρήματα, που στόχο είχαν να προσβάλουν και που απέπνεαν λύσσα. Αυτόματα μου γεννήθηκε η σκέψη πως είναι δυνατόν να ζεις με τόσο μίσος μέσα σου άραγε αυτό δεν στρέφεται και κατά του εαυτού σου; Και τότε ένιωσα, μετά την οργή – επίσης για μεγάλη μου έκπληξη- απέραντη λύπη.




Λύπη για το τι χάνεις με το να είσαι συνεχώς αρνητικός, να τα βάζεις με τους άλλους αλλά στην ουσία να καταστρέφεις τον εαυτό σου και μάλιστα τον δημιουργικό σου εαυτό.

Το μεταναστευτικό ζήτημα πάντα προκαλεί πολλές συζητήσεις. Από το 1990 και μετά, που άρχισε η ροή κυρίως από την Αλβανία και χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, αμήχανα οι Έλληνες στην αρχή και επιθετικά στην συνέχεια άρχισαν να αντιδρούν. Η ξενοφοβία και ο ρατσισμός εγκαταστάθηκε για τα καλά στην χώρα. Η πιο διάσημη ερώτηση ήταν «Είναι οι Έλληνες ρατσιστές;» και η πιο διάσημη φράση ήταν «…εγώ δεν είμαι ρατσιστής/τρια αλλά οι Αλβανοί μας κλέβουν/σκοτώνουν/παίρνουν τις δουλειές κλπ.». Βέβαια το ενδιαφέρον είναι ότι όλοι αυτοί, που έχουν γνωρίσει και συναναστρέφονται κάποιον μετανάστη θα σου πουν «… α! ο Γκόραν/Ιβάν/Ιλία που ξέρω εγώ είναι καλό παιδί». Τι διχασμός προσωπικότητας.

 Κάπως έτσι, σε συζητήσεις, που προκαλώ για την δεύτερη γενιά, δεν είναι λίγοι αυτοί που απορούν «μα καλά δεν έχουν υπηκοότητα; Τι; Ούτε άδεια παραμονής; Μα πως γίνεται;» Και εδώ, αγαπητά μου παιδιά, μπαίνουμε στα νομικά αμπελοχώραφα. Για τις γεννήσεις και την ιθαγένεια του βρέφους παίζει ρόλο η θεωρία του αίματος (από πού είναι οι γονείς σου) και όχι του εδάφους (δηλαδή το που γεννήθηκες). Με άλλα λόγια αν ένας από τους δύο γονείς δεν είναι Έλληνας, ούτε τα τέκνα του είναι. Και εκεί αρχίζει ο παραλογισμός.

Όχι βέβαια ότι η Ελλάδα είχε προβλέψει ποτέ τέτοια θέματα ή έχει μία ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική, που δεν θα αλλάζει ανάλογα με το ποιος κυβερνά. Αλλά ο σκοπός μου δεν είναι να κάνω νομικές αναλύσεις και προτάσεις γενικότερα επί του θέματος. Το θέμα, που μ’ έστρωσε να γράψω είναι η ρητορική του μίσους, ο ρατσιστικός λόγος. Όπως λέγεται αγγλιστί hate speech. Και ιδιαίτερα στο Διαδίκτυο.

Ο ορισμός που δίνει το Συμβούλιο της Ευρώπης, ήδη από το 1997, για την ρητορική του μίσους είναι ότι αφορά κάθε μορφή έκφρασης  που διαδίδει, υποκινεί, προωθεί ή δικαιολογεί ρατσιστικό μίσος, ξενοφοβία, αντισημιτισμό ή άλλη μορφή εχθρότητας, που βασίζεται στην μη ανοχή και εκφράζεται με επιθετικό εθνικισμό ή εθνοκεντρισμό, διάκριση και εχθρότητα κατά των μειονοτήτων, των μεταναστών και των ανθρώπων μεταναστευτικής καταγωγής ( Hate speech is considered as all forms of expression which spread, incite, promote or justify racial hatred, xenophobia, anti-Semitism or other forms of hatred based on intolerance including intolerance expressed by aggressive nationalism and ethnocentrism, discrimination and hostility against minorities, migrants and people of immigrant origin»).    

Το Διαδίκτυο, το ξέρετε καλύτερα από μένα, είναι ένας προνομιακός χώρος για τους νέους. Κοινώς το παίζουν στα δάκτυλα και ιδιαίτερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι άλλος ένας χώρος κοινωνικοποίησης. Και όπως με οποιονδήποτε άλλον χώρο, εκεί μέσα χωράνε όλοι, καλοί και κακοί. Και όπως χρησιμοποιείται από τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων άλλο τόσο χρησιμοποιείται και από τους εχθρούς τους.

Η ρητορική του μίσους καλλιεργείται ιδιαίτερα στο διαδίκτυο. Αυτό γίνεται ευκολότερα γιατί 1) υπάρχει ανωνυμία, 2) μπορεί ο καθένας να γράφει οτιδήποτε χωρίς αποδείξεις, 3) οι κάθε είδους συνωμοσιολογίες ανθούν, 4) η βία (βοηθούμενη από την ανωνυμία) είναι άμεση και 5) υπάρχει μαζική κινητοποίηση κατά ορισμένου στόχου. Ακόμη μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν αξιόπιστα δεδομένα και δεν έχει μετρηθεί ποια είναι η επίδραση της ρητορικής μίσους έτσι όπως εκφράζεται στο διαδίκτυο. Και βέβαια αυτό δεν έχει να κάνει με την ελευθερία λόγου και έκφρασης. Μπορώ να διαφωνήσω με κάποιον, αυτό το αποδέχομαι αλλά στα πλαίσια του διαλόγου και της ψύχραιμης αντιπαράθεσης. Και όχι βέβαια όταν ένας ουρλιάζει –ακόμη και γραπτά- πετώντας λόγια, που έχει αποστηθίσει από πριν και κανένα σκοπό δεν έχουν να διαφωνήσουν αλλά μόνο να σκεπάσουν κάθε άλλη φωνή. Θα το ξέρετε: οι τενεκέδες κάνουν μεγαλύτερο θόρυβο όταν είναι άδειοι.

Θα έχετε προσέξει πόσο γρήγορα αντιδρούν ιδιαίτερα οι ακροδεξιές/φασιστικές/ρατσιστικές ομάδες σε οποιαδήποτε ανάρτηση δεν τους αρέσει: Δρουν ακαριαία. Λες και είναι εκεί και περιμένουν να επιτεθούν. Η επίθεση είναι συνήθως βρισιές, προσβολές, απειλές και καθόλου τεκμηριωμένες απόψεις. Μερικές φορές «βλέπεις» τα σάλια τους να πετάγονται από την λύσσα, που έχουν.  Και αυτό σε καμία περίπτωση δεν είναι ελευθερία του λόγου. Είναι ωμή βία.

Και εμείς τι κάνουμε; Είμαστε παρόντες και δρούμε ψύχραιμα χωρίς να ξεχνάμε τους κινδύνους, που κρύβει το Διαδίκτυο. Και επίσης είμαστε παρόντες και στον πραγματικό χώρο γιατί μόνο γνωρίζοντας από κοντά τους άλλους ανθρώπους, αυτούς, που ονομάζουμε διαφορετικούς, μπορούμε να τους κατανοήσουμε και να υπερασπιστούμε πραγματικά τις απόψεις μας. Η αλληλεγγύη είναι λέξη κλειδί, χρειαζόμαστε επειγόντως να βρούμε τον τρόπο να αντιμετωπίσουμε τον ρατσισμό μέσα από αυτό-οργάνωση και αυτό-προστασία. Επίσης αυτό που χρειαζόμαστε είναι γνώση για ότι υποστηρίζουμε.  Μπορεί να φαίνεται ότι αυτοί που γκαρίζουν είναι μία μάζα ανεγκέφαλων αλλά προσωπική μου γνώμη είναι ότι κατευθύνονται από ανθρώπους με διαστρεβλωμένες μεν απόψεις αλλά σε κάθε περίπτωση ενημερωμένους και διαβασμένους για τις ρατσιστικές θεωρίες, καλούς ρήτορες και άρα επικίνδυνους.

 Στις 21 Μαρτίου 2013 ο τομέας Νεολαίας του Συμβουλίου της Ευρώπης  εγκαινίασε την ετήσια Καμπάνια με τίτλο «Young People Combating Hate Speech Online» (οι νέοι αντιστέκονται στην ρητορική του μίσους στο διαδίκτυο). Η Δράση αυτή στοχεύει να καταπολεμήσει τον ρατσισμό και τις διακρίσεις, που εκφράζουν τα λόγια μίσους στο διαδίκτυο «εκπαιδεύοντας» τους νέους και τις οργανώσεις νέων με τα απαραίτητα μέσα ώστε να τον αναγνωρίζουν και να δρουν μπλοκάροντάς τον. Φυσικά η Καμπάνια ξεκαθαρίζει ότι δεν έχει σκοπό να περιορίσει την ελευθερία της έκφρασης στο διαδίκτυο. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να βρει στοιχεία στην ιστοσελίδα www.act4hre.coe.int.  

Και όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν φίλοι ακτιβιστές από την Ολλανδία « η λιακάδα του αντιρατσιστικού κινήματος χρειάζεται για να εμποδίσει τον μαύρο ορίζοντα που δημιουργείται από μία χρυσή αυγή».

«Sunshine from the antidiscrimination movement is needed to block the black horizon created by a golden dawn».

Ανδριάνα Μαρδάκη, Δικηγόρος